Korte omschrijving:
Een regelrechte engerd, groot, zwart en agressief, kan bijten en een stinkende vloeistof spuiten.
En alsof dat niet erg genoeg is: hij zit vaak gewoon bij jou in de tuin. Wat is het? Ik heb het over de stinkende kortschildkever. Maar ehhh… geen paniek, hieronder leg ik uit waarom je niet bang, maar juist blij moet zijn met dit interessante beestje.
Familie
De kortschildkever behoort tot de keverfamilie Staphylinidae. Hoewel de dekschilden kort zijn, kan de kever tot wel 3 cm groot worden.
In de Benelux komen zo’n kleine 1000 soorten kortschildkevers voor die vaak lastig te determineren zijn. Het is dan ook één van de meest omvangrijke keverfamilies. Afhankelijk van de soort en waar ze leven, variëren kortschildkevers in kleur en patroon. Grotendeels zijn ze effen zwart, maar ook bruine en fel gekleurde exemplaren komen voor. Hierdoor wordt de kortschildkever vaak verward met de oorworm, met dat verschil dat ze aan hun achterlijf geen tangen hebben. Onder het dekschild liggen de vleugels netjes opgevouwen en beschermd. In tegenstelling tot wat je zou denken, zijn kortschildkevers uitstekende vliegers die het luchtruim vooral in de avondschemering opzoeken. Ze kunnen behoorlijke afstanden afleggen.
Herkenning
Een opmerkelijke soort binnen de kortschildkevers is de stinkende kortschildkever (Ocypus olens). Deze imposante soort onderscheidt zich door zijn diepe zwarte kleur en is doorgaans groter dan zijn soortgenoten.
Bij gevaar spert hij zijn kaken open en richt hij zijn achterlijf omhoog zodat de stinkklieren naar voren gericht zijn, klaar om te vuren. Hierdoor lijkt deze kever op een schorpioen. Volstaat deze verdediging niet, dan spuit hij een stinkende, melkwitte vloeistof waaraan hij zijn naam dankt. De wetenschappelijke soortnaam olens betekent letterlijk geur afgevend. Dit goedje deert ons niet. Wel kan de kever met zijn kaken pijnlijk bijten, maar ook de beet is verder ongevaarlijk.
De vrouwtjes zijn van de mannetjes te onderscheiden door de legbuis.
Habitat
De stinkende kortschildkever komt voor in de duinen, op de heide en verder vooral in tuinen vanwege de vele schuilplaatsen. Veel mensen kennen dit dier dan ook als het vuilnisbakmonster dat tevoorschijn komt als de rolcontainer wordt verplaatst waarbij het beestje duidelijk wordt verstoord en de kenmerkende dreigende houding aanneemt.
Voedsel
Het voedsel bestaat uit wormen, slakken en insectenlarven. De volwassen kevers jagen meestal actief op prooien, maar ook in rust ontgaat een langskomende prooi hen niet. De larven graven schuin omhoog lopende gangen van waaruit ze op prooien jagen. De kevers en hun larven doden de prooi met krachtige beten waarna ze maagsap op de prooi braken waardoor de zachte delen oplossen. Dit papje wordt opgezogen. Deze kevers hebben zo hun eigen “smoothie.” Harde delen worden niet gegeten. Het is dus een nuttig insect, omdat slakken en aan planten knagende insectenlarven gegeten worden. Oké, misschien iets minder nuttig omdat er ook regenwormen op zijn menu staan.
Bijgeloof
Vanwege deze eigenschappen en zijn uiterlijk is het geen verrassing dat de stinkende kortschildkever in sommige streken onderdeel geworden is van diverse mythen. Zo wordt de kever in verband gebracht met de duivel. De Engelstalige naam is zelfs Devil's coach horse beetle. Ook werd er gedacht dat Magere Hein een kever van deze soort in zijn zeis had verwerkt om zo de krachten over te nemen en efficiënter in het doden te worden.
Kortom, een interessant beestje. Let er eens op als je in de tuin iets verplaatst.
Bron
Ongewervelde dieren van duin en hei, Leif Lyneborg, G. den Hoed, Moussault’s uitgeverij 1974.
Wikipedia